Przemysław Kania

Absolwent Wydziału Aktorskiego, Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. L. Solskiego w Krakowie, Filii Zamiejscowej we Wrocławiu, rocznik 2007. Od 2008 roku wykładowca tegoż wydziału.

12 marca 2012 roku uzyskał stopień doktora sztuki teatralnej na podstawie przedstawionej rozprawy doktorskiej „Praca nad rolą Wacława w spektaklu, Pornografia Witolda Gombrowicza w reżyserii Jacka Bunscha w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu” oraz po złożeniu wymaganych egzaminów.

Do 2016 adiunkt na Wydziale Aktorskim we Wrocławiu.
28 kwietnia 2017r. uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie oceny ogólnej dorobku artystycznego i pedagogicznego, autorstwa książki „Wyraźnie… Dokładnie… Precyzyjnie… Recytacja i wystąpienia publiczne” oraz na podstawie ról w spektaklach: „Najmniejszy bal świata” w reż. A. Głuch-Klucznik, „Wakacje z duchami” w reż. Jana Jerzego Połońskiego i „Pyza na polskich dróżkach” w reż. A. Klucznika.
Od roku akademickiego 2018/2019 profesor uczelni na Wydziale Teatru Tańca Filii w Bytomiu.

W ramach pracy na uczelni prowadzi zajęcia z wymowy, scen, interpretacji piosenki  lub prozy. Lider modułu Przedmioty aktorskie. Senator AST na kadencję 2020-2024. Pracuje w komisjach rekrutacyjnych, radach pedagogicznych, kolegium dziekańskim, pełni funkcję przewodniczącego komisji senackiej. Jest promotorem oraz recenzentem prac magisterskich studentów oraz doktoranta. Przyjmuje na swoje zajęcia asystentów, wprowadzając ich w meandry pracy pedagogicznej. Członek komisji orzekającej w sprawie uzyskania stopnia doktora sztuki w AST w 2021r.

Prezes Zarządu Stowarzyszenia Teatralno-Literackiego w Olkuszu.
Organizator oraz autor wielu projektów teatralnych, wykładów i warsztatów dla uczniów i nauczycieli z zakresu sztuki teatralnej i wymowy scenicznej. Współpracuje z bibliotekami miejskimi i powiatowymi oraz pedagogicznymi, ze szkołami i klubami, jest wolontariuszem w ośrodkach dla osób z niepełnosprawnościami. Wspiera działalność organizacji pozarządowych, czynnie uczestniczy w akcjach i kampaniach społecznych. Pomysłodawca i współzałożyciel strony www.twórcy.olkusz.pl – bazy artystów Ziemi olkuskiej.

Tworzy i realizuje projekty artystyczne ze Stowarzyszeniem na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Społeczno-Gospodarczego „KLUCZ” z Kolbarku, Stowarzyszeniem PROGRES z Olkusza, Stowarzyszeniem na rzecz rozwoju oświaty, kultury i pomocy społecznej Wszyscy dla Wszystkich z Olkusza, Stowarzyszeniem Res Sacra Miser z Bukowna.

Autor książki Wyraźnie… Dokładnie… Precyzyjnie… Recytacja i wystąpienia publiczne (2014r. wydawnictwo NovaeRes).

Laureat nagród dyrektora, rektora, dwóch Olkuskich Nagród Artystycznych oraz Cordis Nobilis dla Stowarzyszenia Teatralno-Literackiego.

Pierwsze kroki stawiał na deskach wrocławskich teatrów: Małego (Śluby panieńskie Zemsta, Jazz baba riba) oraz Capitol (Wiatry z mózgu, reż. Formacja Chłopięca Legitymacje: Konrad Imiela, Cezary Studniak, Sambor Dudziński, Kalina – bo we mnie jest seks, reż. Wojciech Kościelniak, Karyukai kobiety wg „Wyznań Gejszy”
A. Goldena, reż. Bożena Klimczak)

Od 2007 aktor Teatru Zagłębia w Sosnowcu. Zagrał m.in. w:
Niech żyje bal. Piosenki Agnieszki Osieckiej, reż. Cezary Domagała;
Balladyna J. Słowacki – Filon, reż. Katarzyna Deszcz;
Ania z Zielonego Wzgórza Lucy Maud Montgomery – Gilbert Blythe, reż. Jan Szurmiej;
Stosunki na szczycie Edward Taylor – Simon Prout, reż. Paweł Pitera;
Czyż nie dobija się koni Horacy McCoy – Mack Aston, reż. Julia Wernio;
Pornografia Witold Gombrowicz – Wacław, reż. Jacek Bunsch;
Plotka Fransis Veber – Franck, reż. Tomasz Man;
Kariera Arturo Ui Bertold Brecht – Flake, reż. Jacek Bunsch;
Między nami dobrze jest D. Masłowska  – Aktor, reż. P. Ratajczak;
Piaskownica Michał Walczak – Batman, reż. Jerzy Bielunas
Korzeniec Tomasz Śpiewak – Izaak Meyerhold, Celnik Austriacki Franciszek Józef,
reż. Remigiusz Brzyk;
Najmniejszy Bal Świata Malina Prześluga – Pan Przechodzień, Ciarka 2,
reż. Aneta Głuch-Klucznik;
Sen nocy letniej Wiliam Shakespeare – Dyrektor (Tezeusz), reż. Krzysztof Popiołek;
Eugeniusz Bodo – Czy mnie ktoś woła adaptacja i reżyseria Rafał Sisicki – Żołnierz, Przyjaciel z życia teatru i filmu;
Czerwone Zagłębie Jarek Jakubowski – Hutas I, Pielęgniarz, Milicjant, reż. Aleksandra Popławska i Marek Kalita;
Wakacje z duchami Adam Bahdaj, adaptacja Piotr Rowicki – Perełka, reż. Jerzy Jan Połoński;
Kariera Romualda S. czyli ile jeszcze decybeli wytrzymasz, zanim nie wytrzymasz Jan Czapliński – Feliks Szatyński, Szef Kancelarii Premiera, reż. Piotr Ratajczak;
Pyza na polskich dróżkach – reż. i adaptacja tekstu Arkadiusz Klucznik;
Najdroższy F. Veber, reż. Paweł Aigner, Maurin;
Cesarz według R. Kapuścińskiego – reż. Aneta Głuch-Klucznik;
Na dnie M. Gorki – reż. Paweł Świątek, Aloszka;
Koń, Kobieta i Kanarek T. Śpewak – reż. Remigiusz Brzyk, Ksiądz;
Upiory H. Ibsen – reż. Maciej Podstawny, Pastor Manders;
Tartuffe Moliere w przekładzie J. Radziwiłowicza – reż. Rudolf Zioło, Walery;
Przodownicy miłości, Rewia Związkowo-Robotnicza, reż. Jacek Mikołajczyk, Komedia. Wujaszek Wania – reż. J. Piaskowski, H. Sulima;
Gniew reż. Sz. Kaczmarek, Mężczyzna z ulicy Równej.

 

Programy i projekty artystyczne:

Carmen reż. Robert Skolmowski, Hala Ludowa we Wrocławiu,
Budujmy nadzieję w Sosnowcu – udział w koncercie charytatywnym na rzecz budowy
i funkcjonowania Hospicjum św. Tomasza w Sosnowcu;
Czesław Miłosz – twórca kontrowersyjny – interpretacja tekstów Czesława Miłosza
w projekcie organizowanym przez Powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną
w Olkuszu;
Poezjo, na ulicę! – Poetycki Hyde Park. Scenariusz i realizacja wydarzenia z udziałem aktorów Teatru Zagłębia w Sosnowcu, Plac Stulecia, Centrum Sosnowca;
Są wartości, o które trzeba walczyć, nawet w walce pozornie beznadziejnej – koncert pieśni i poezji powstańczej. Organizator: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Olkuszu;
Co nam w duszy gra…, czyli muzyczna podróż po Europie – autor scenariusza i choreografii w spektaklu realizowanym przez UTW Chrzanów;
Współpraca ze Związkiem Nauczycielstwa Polskiego oddz. w Olkuszu, reżyseria koncertów z okazji Dnia Edukacji Narodowej;
Good Deeds Day – organizacja i prowadzenie imprezy dla wolontariuszy realizowanej przez Stowarzyszenie Res Sacra Mizer w Olkuszu;

 

Teatr Telewizji:
Korzeniec, T. Śpiewak – Izaak Meyerhold, Celnik Austriacki Franciszek Józef, reż.
R. Brzyk, operator Michał Koszałka, Telewizja Katowice na zlecenie TVP Kultura, listopad 2013.
Człowiek który zatrzymał Rosję – Józef Stanslicki, reż. Tomasz Drozdowicz, Scenariusz – Beata Hyczko, operator kamery: Michał Pałka, Mateusz Wołoczko, premiera 26.11. 2018r. Teatr Telewizji TVP

 

Reżyseria teatralna:
Koncerty w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu – Wspólne kolędowanie;
Sylwester w Teatrze – spektakl w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu;
Zimowy pogrzeb – spektakl dyplomowy studentów IV roku WTT w Bytomiu;
Koncert dla Ewy – koncert charytatywny, Teatra Zagłębia w Sosnowcu

 

Film:
Fala zbrodni
I kto tu rządzi
Przesłanie Pamięci
Kabaret śmierciŻydowski śpiewnik wojenny
Naszyjnik

 

Słuchowiska:
Olkusz – posłuchaj i zobacz – partner i współtwórca (lektor) Audioprzewodnika po Olkuszu i okolicach promującego trasy turystyczne i walory kulturowe ziemi olkuskiej, udostępniony w formie plików MP3 na licencji Cretive Commons w Internecie
„SPRAWA! Zagłębie 1905 – 1921 Śląsk” – słuchowisko muzyczno-dokumentalne, premiera 11.10. 2020r., scenariusz, reżyseria i montaż – Wojtek Zrałek-Kossakowski i Marcin Lenarczyk.

 

Obecnie w repertuarze:
Ania z Zielonego Wzgórza” L.M. Montgomery
Pomoc domowa” M. Camoletti
Tartuffe” Molier
Nowa Księga Dżungli” M. Kurkowski
Szewczyk Dratewka” – M. Kownacka
Gniew Z. Miłoszewski
Poskromienie złośnicy” W. Shakespeare
Baśnie Andersena” H. Ch. Andersen
Środula. Krajobraz Mausa” – I. Gańczarczyk


Fot. Krzysztof Marchlak

Wideo

Wywiad

PRZEMYSŁAW KANIA „Teatr jest jak Kinder Niespodzianka”

 

Jak to się stało, że zostałeś aktorem?

Każde dziecko śpiewa, tańczy, jakoś się wygłupia. Brałem udział w każdym szkolnym przedstawieniu i w konkursach recytatorskich. W technikum zacząłem prowadzić szkolne akademie, organizować spektakle i jakoś tak samo się potoczyło. Złożyłem dokumentację do szkół teatralnych w Krakowie i we Wrocławiu. Dostałem się na wydział aktorski do Wrocławia. Skończyłem szkołę, potem pracowałem tam jako wolontariusz, asystent, aż wreszcie zacząłem pracę naukową.

Pamiętasz swoje pierwsze przedstawienie?

Pierwszy był Teatr Zagłębia. A spektakl? To zabawne, ale gdy zacząłem tu pracę, to trwały próby do „Świętoszka” Moliera. Zagrałem Walerego w zastępstwie. Teraz po 13 latach znowu gram tę postać
w sztuce „Tartuffe” wyreżyserowanej przez Rudolfa Zioło. A pierwszą moją premierą był „Kubuś Fatalista”, w którym miałem chyba z dziewięć ról i jedyne co pamiętam z tej sztuki, to to, jak biegałem ze sceny do garderoby i co chwilę się przebierałem.

Co czujesz, kiedy wychodzisz na scenę?

Tremę, bo nigdy do końca nie wiadomo, co się wydarzy w trakcie spektaklu. Pewne rzeczy mamy ustalone, ale nie da się przewidzieć wszystkiego. Dobrze jeśli mamy możliwość pobyć wcześniej
w kulisach i podejrzeć, jaka jest energia na scenie i czy dochodzi do wymiany tej energii z publicznością.

Co Ci sprawia największą frajdę w tej pracy?

Teatr jest jak Kinder Niespodzianka, tutaj ciągle coś się odkrywa na nowo i nie można się nudzić. Pracujemy na sobie, na swoich emocjach, więc ważne, żeby mieć wokół siebie sprawdzonych ludzi. I to właśnie oni, moi koledzy i moje koleżanki z pracy, sprawiają mi największą frajdę.

A co bywa dla Ciebie trudnością?

Zwątpienia w siebie. I nie jest tutaj ważne, ile lat pracujesz na scenie. Może przyjść reżyser, który będzie wymagać takich środków wyrazu, jakich wydaje się, że nie jestem w stanie osiągnąć. Jeżeli nie mogę przeskoczyć pewnej sytuacji scenicznej, to popadam w zwątpienie. Zaczynam się obwiniać, że nie jestem w stanie wykonać wyznaczonego zadania.

Jak przygotowujesz się do roli?

W kółko czytam swoje kwestie. Mieszkam w Olkuszu i gdy zdarzają się dłuższe przerwy w ciągu dnia, nie jadę do domu, tylko zostaję w teatrze i czytam scenariusz. To taka trochę praca detektywistyczna, w trakcie której musisz śledzić i szukać. Im więcej znajdziesz momentów, odniesień, aluzji i własnych środków, tym lepiej. Tekst musi być tysiąc razy przeczytany, aby zaistniał jako twój i zaczął nosić
w sobie jakąś twoją emocję. A potem wychodzimy na scenę i kombinujemy, co dalej z tym zrobić. Konfrontujemy własne wyobrażenia na temat tej roli z wizją reżysera.

Czarne charaktery czy pozytywni bohaterowie – które role są Ci bliższe?

Wolę złych bohaterów, ale zazwyczaj jestem obsadzany w rolach tych dobrych. Gdy zacząłem pracę
w teatrze, to ciągle dostawałem role książąt albo amantów. Teraz jestem starszy i zaczyna się to zmieniać. Powoli przestaję wcielać się w role młodzieńców a wreszcie zaczynam grać prawdziwych mężczyzn. Może więc rola czarnego charakteru dopiero przede mną?!

Masz czas na pasje pozateatralne?

Jedyna pasja poza teatrem to moje dwie córki, które całkowicie wypełniają skrawek wolnego czasu, jaki mam. Pasją jest też praca z młodzieżą w olkuskim stowarzyszeniu, które założyłem.

Gdybyś nie był aktorem to kim?

Pewnie księgowym. Chodziłem do technikum handlowego, gdzie miałem mnóstwo zajęć z ekonomii
i rachunkowości i – wcale się nie chwaląc – byłem w tym genialny.

Co zabrałbyś na bezludną wyspę?

Moje dzieci i ewentualnie żonę (śmiech).

Masz swój ulubiony film?

Lubię kino akcji, kino psychologiczne, mrożące krew w żyłach. Zapamiętuję głównie obrazy a nie tytuły (śmiech). A moim ulubionym filmem jest „Infiltracja” w reżyserii Martina Scorsese.

Spektakle